|
Zouden Messias en Mohammed erg aan
die Tempelberg hechten?
ALAIN SADON,
Amsterdam
HET IS HEEL
verleidelijk mee te gaan met de gedachte dat terrorisme niets
te maken heeft met godsdienstige zaken. Deze gedachte is zo
verleidelijk omdat we daarmee de 'oorlog' denken te kunnen
voeren op kleine schaal, tegen een kleine groep boeven. Met de
steun van 'onze islamitische vrienden', zoals George W. Bush
het uitdrukt, kunnen we ze opsporen en - eenmaal gepakt -
doden of terechtstellen. Daarmee zou het conflict opgelost
moeten zijn.
Dit is natuurlijk onzin. We zullen nooit in
staat zijn iedereen te pakken die van plan is terroristische
aanslagen te plegen. Sterker: hoe harder we optreden, hoe
groter de kans dat mensen opstaan die een duit in het
terroristische zakje willen doen. Het is dweilen met de kraan
open.
Daarom moet het godsdienstige aspect wel
degelijk worden betrokken bij het zoeken naar oplossingen voor
het conflict. Dat willen we helemaal niet, want dat is
verschrikkelijk ingewikkeld, maar het is ook een enorme kans.
Terwijl de grote godsdienstige conflicten zich
tot voor kort ver van ons bed afspeelden, wordt sinds het
WTC-drama de hele wereld geconfronteerd met de gevolgen ervan.
De angst die tot voor kort was voorbehouden aan de bewoners
van landen als Israël en Indonesië, is in één geweldige klap
overgeslagen naar de gehele wereld. De hele wereld is nu
partij geworden in een zaak die - want dat is mijn stelling -
van oorsprong godsdienstig van aard is.
Het probleem is dat we niet gewend zijn het
gedachtengoed van godsdienstige groeperingen ter discussie te
stellen. We hebben heel lang gemeend dat we eenieder in zijn
of haar godsdienstuitoefening moeten respecteren: jij doet
jouw dingetje en ik dat van mij.
Zolang dat geen consequenties heeft voor ons
eigen leven, kunnen we deze positie gemakkelijk handhaven, ons
voor deze tolerante houding zelfs op de borst kloppen. Maar
moeten we deze houding ook volhouden als we op rationele
gronden, op basis van onze eigen normen en waarden, moeten
concluderen dat bepaalde godsdienstige groepen zich opstellen
als kleine, verwende kinderen?
Osama bin Laden is een schurk, die moet worden
opgepakt en berecht. Dat is duidelijk. Maar hij blijkt de held
te zijn voor vele fundamentalistische moslims. Wat Bin Laden
zegt is daarom van belang. We willen niet een groep van
miljoenen moslims volledig van ons vervreemden. Daar zitten
namelijk de potentiële terroristen.
En wat zegt Bin Laden? Hij verwijst naar het
conflict tussen de Palestijnen en Israël. Er moet een
Palestijnse staat komen, zegt hij. Maar dat vinden wij toch
allemaal ook? Dus waarom is er dan nog geen Palestijnse staat?
Omdat de Israëliërs en de Palestijnen geen overeenstemming
kunnen bereiken over Jeruzalem. En waarom kunnen ze dat niet?
Omdat in Jeruzalem de Tempelberg staat, waar volgens de joden
de messias ooit wellicht zal nederdalen.
Op de berg staat ook de Al Aqsa moskee, de
derde heilige plaats in de islam. Volgens de koran steeg de
profeet Mohammed vanaf deze plaats op naar de hemel.
Waar gáat dit over? Moeten wij nu in angst
gaan leven omdat een stel in sprookjes gelovende dwazen over
een berg vechten? Alsof de messias niet een andere berg kan
uitzoeken bij zijn terugkeer naar de aarde. Alsof Mohammed het
erg zou vinden als zijn hemelse berg omwille van de
wereldvrede aan een goed doel wordt geofferd. We spreken toch
over twee wijzen, heb ik altijd begrepen?
Tolerantie is niet goed genoeg meer. Een
aantal eeuwen heeft dit gewerkt, we konden onze energie
namelijk stoppen in wetenschap en techniek. En daar hebben we
veel geld mee verdiend. Maar op het gebied van werkelijke zorg
voor de wereldvrede zijn we achteropgeraakt. We hebben de
wereld verwaarloosd voor zover die ons niet van nut was. Nu
ontkomen we er niet meer aan met elkaar in debat te gaan.
Godsdienst mag daarbij geen vrijplaats meer
zijn voor waanzin. En de niet-godsdienstigen kunnen zich niet
langer verschuilen achter wapens en een waas van rijkdom en
welvaart. Iedereen zal zijn of haar plaats moeten bepalen in
het spel der wereldgebeurtenissen. En dat is de enorme kans.
De 'vijand' zal hierdoor veel duidelijker worden, namelijk
elke regering die waanzin uitkermt of toestaat, in taal of in
daden. En daarover moeten we durven praten, nietsontziend, met
eenzelfde bewonderenswaardige kracht als waarmee de VS nu
menen terroristen 'uit te roken'.
Copyright: Het
Parool
|
